Τρίτη 15 Μαρτίου 2011

Γιατί Ελεύθερο Λογισμικό στα σχολεία;

Διαβάστε το παρακάτω απόσπασμα από το δεύτερο θέμα που μίλησε ο κύριος R.Stallman στην ομιλία του στην Θεσσαλονίκη περί του Ελεύθερου Λογισμικού και της σχέσης του με την Εκπαίδευση. Σας παραθέτω μεταφρασμένη την ομιλία του ιδρυτή του Ελεύθερου Λογισμικού (προχειρα την μετεφρασα εξ ακοης):

Τα σχολεία σ’ όλο το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να διδάσκουν Ελεύθερο Λογισμικό και μόνο Ελεύθερο Λογισμικό. Υπάρχουν τέσσερις λόγοι για αυτό:


Ο πιο ρηχός λόγος θα λέγαμε πως είναι για να γλυτώσουν/αποταμιεύσουν χρήματα. Βλέπετε, ακόμα και στις πιο πλούσιες χώρες τα σχολεία δεν έχουν αρκετά χρήματα. Συνεπώς, δεν πρέπει να ξοδεύουν την ήδη περιορισμένη χρηματοδότησή τους πληρώνοντας άδειες χρήσης μη-ελεύθερου λογισμικού। Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα που στηρίζεται στο γεγονός ότι από την στιγμή που ένα σχολείο αποκτήσει Ελεύθερο Λογισμικό, είναι σε θέση να το αντιγράψει και να το εγκαταστήσει σε όσους υπολογιστές θέλει, χωρίς να απαιτείται να πληρώσει για την άδεια χρήσης του προγράμματος . Κάτι το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί όχι μόνο για ένα σχολείο, αλλά για ολόκληρο το σχολικό σύστημα, αφού αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των τεσσάρων Ελευθεριών ( βλ «4 Ελευθερίες του Free Software» ). Έτσι, ο κόσμος μπορεί να ωφεληθεί ακόμα και χωρίς να γνωρίζει την έννοια «Ελεύθερο». Αλλά ακριβώς για αυτό, δεν πρέπει να κάνουμε το λάθος να επικεντρωθούμε πολύ σ’ αυτόν το ρηχό λόγο.


**** Αυτός ο λόγος είναι ο μόνος που μπορεί να επηρεάσει τους πολιτικούς της χώρας μας ****


Χρειάζεται να τους εκπαιδεύσουμε (του μαθητές) σωστά ώστε να κατανοούν την σημαντικότητα της λέξης ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Από την άλλη υπάρχουν ιδιωτικές εταιρίες λογισμικού που φροντίζουν να εξαλείφουν τελείως αυτόν τον όρο, με το να προσφέρουν δωρεάν το δικό τους μη-ελεύθερο λογισμικό, στα σχολεία! Και γιατί το κάνουν αυτό ( ; ) . Γιατί προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τα σχολεία ως όργανα επιβολής εξάρτησης των προϊόντων τους στην κοινωνία. Ορίστε πως λειτουργεί το σχέδιό τους: Δωρίζουν αντίγραφα του λογισμικού τους στο σχολείο, το σχολείο διδάσκει στους μαθητές να τα χρησιμοποιούν, οι μαθητές αναπτύσσουν εξάρτηση στο προϊόν τους και μετά οι μαθητές αποφοιτούν … και μαζί τους και η εξάρτηση. Αφού αποφοιτήσουν, η ίδια εταιρία που τους πρόσφερε δωρεάν λογισμικό, είναι η ίδια εταιρία που δεν πρόκειται να τους το ξανα προσφέρει. Ακόμα και όταν πιάσουν δουλειά σε εταιρίες και χρειάζονται το λογισμικό τους, δεν πρόκειται να τους το προσφέρει κανείς.


Έτσι λοιπόν, η ιδέα είναι ότι το σχολείο, κατευθύνει τους μαθητές σ’ ένα μονοπάτι εξάρτησης, στο οποίο παρασέρνεται η υπόλοιπη κοινωνία.


Είναι σαν να προσφέρει το σχολείο δόσεις ισχυρών εθιστικών ναρκωτικών. Τους λένε «εμβολιάστε με αυτά τους μαθητές σας, για να τους κάνετε εξαρτημένους. Και μόλις εθιστούν, τότε πρέπει να μας πληρώσουν».


Το σχολείο που θα απορρίψει την χρήση ναρκωτικών, θα πρέπει να απορρίψει εξίσου και την χρήση ιδιωτικού λογισμικού. Επειδή το σχολείο έχει μία κοινωνική αποστολή: Να εκπαιδεύσει και να μορφώσει τους μαθητές ως υγιής πολίτες, δυνατούς, ικανούς, ανεξάρτητους και να μπορούν να συνεργάζονται μεταξύ τους σε μία ελεύθερη κοινωνία. Στους υπολογιστές, ο μόνος τρόπος για να το διδάξεις είναι να διδάξεις στους μαθητές πώς να γίνουν χρήστες Ελεύθερου Λογισμικού. Με το να διδάσκει κανείς την χρήση ιδιωτικού λογισμικού, εξαπλώνει την εξάρτηση – κάτι που είναι αντίθετο με την αποστολή του σχολείου.


Αλλά υπάρχει επίσης και ένα βαθύτερο κίνητρο για μερικούς, η μόρφωση για τους καλύτερους προγραμματιστές στον κόσμο. Βλέπετε, μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με έφεση και ταλέντο στους υπολογιστές και τον προγραμματισμό. Αυτοί οι άνθρωποι ξοδεύουν τον χρόνο τους από 10 μέχρι 30 ετών, συναρπασμένοι από την τεχνολογία θέλοντας να μάθουν τα πάντα γύρω από το σύστημα, την επικοινωνία με τον υπολογιστή και πως λειτουργεί όλο αυτό. Αλλά όταν ένας νέος ρωτήσει τον καθηγητή του «Πώς μπορώ να το κάνω;» αν το λογισμικό είναι ιδιωτικό, τότε η μόνη απάντηση που μπορεί να δώσει ο καθηγητής είναι «Συγγνώμη, δεν μπορείς να το μάθεις. Είναι μυστικό». Άρα η εκπαίδευση δεν μπορεί να ξεκινήσει να λειτουργεί. Το ιδιωτικό λογισμικό είναι γνώση με παρωπίδες, σαν κράνος/ασπίδα στο μυαλό του μαθητή που δεν τον αφήνει να διευρύνει τους ορίζοντές του. Είναι εχθρός του πνεύματος που δεσπόζει στην εκπαίδευση και δεν πρέπει να ανέχεται από κανένα σχολείο. Από την άλλη πλευρά, αν το πρόγραμμα είναι ελεύθερο τότε ο δάσκαλος μπορεί να εξηγήσει ότι γνωρίζει και στην συνέχεια να δώσει στον μαθητή τον πηγαίο κώδικα του προγράμματος προς μελέτη. Και τότε αυτός ο νέος θα το διαβάσει γιατί οι νέοι έχουν μυαλό σφουγγάρι. Και τότε ο καθηγητής θα του πει: «Αν βρεις κάποιο σημείο που δεν μπορεί να το ερμηνεύσεις, σημείωσε το και έλα εδώ να το δούμε μαζί για να το κατανοήσεις καλύτερα». Και έτσι είναι η φυσική λογική εκμάθηση του προγραμματισμού ως μάθημα. Για παράδειγμα σε αυτό το σημείο ο κώδικας δεν είναι πολύ ξεκάθαρος σχετικά με το τι θέλεις να κάνει το πρόγραμμά σου, οπότε «μην το γράφεις με αυτό τον τρόπο», θα ήταν καλύτερα να το βελτίωνες και το έγραφες με αυτόν τον τρόπο (που θα το δείξει ο καθηγητής). Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό μάθημα στον προγραμματισμό. Βλέπετε, για αυτούς τους ανθρώπους που αγαπάνε τον προγραμματισμό δεν χρειάζεται να τους διδάξει κανείς πώς να προγραμματίζουν – είναι προφανές ότι ήδη γνωρίζουν – αλλά χρειάζεται τους μάθεις να προγραμματίζουν καλά – να είναι καλοί προγραμματιστές. Ο τρόπος για να μάθει κανείς να γράφει ποσοτικό και ποιοτικό κώδικα, είναι να κάνει πρακτική σε ποσοτικό κώδικα που δεν είναι βελτιωμένος, δεν είναι ξεκάθαρος. Να γνωρίσει το γιατί δεν είναι ξεκάθαρος και μάθει να μην προγραμματίζει έτσι. Χρειάζεται λοιπόν να διαβάσει αρκετό κώδικα, και να γράψει αρκετό κώδικα. Μόνο το Ελεύθερο Λογισμικό σας παρέχει την δυνατότητα να διαβάσετε ολόκληρο τον κώδικα από προγράμματα τα οποία ήδη χρησιμοποιούμε καθημερινά. Και στην συνέχεια θα έρθει η στιγμή να γράψετε κώδικα, αλλά όχι για ένα μεγάλο πρόγραμμα. Πρέπει να αρχίσετε από την μικρά, μικρές προσθήκες σε μεγάλα προγράμματα που στην τελική βελτιώνουν το συνολικό μεγάλο πρόγραμμα. Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες ενός μεγάλου προγράμματος γιατί δεν θα γράφετε μεγάλα προγράμματα, αλλά μικρές βελτιώσεις σε αυτά. Και μόνο το Ελεύθερο Λογισμικό σας δίνει την δυνατότητα να το κάνετε αυτό.


Έτσι έμαθα εγώ. Δουλεύω στο MIT, έχοντας μια μικρή ομάδα κοινότητας Ελευθερου Λογισμικού στο εργαστήριο και η δουλειά μου είναι να βελτιώνω τα προγράμματα. Έτσι λοιπόν διαβάζω ένα μεγάλο μέρος ενός μεγάλου προγράμματος και πραγματοποιώ μικρές διορθωτικές αλλαγές. Αυτό είναι η περισσότερη δουλειά, να γράφω αλλαγές σε ήδη υπάρχοντα προγράμματα. Το να αρχίσει κανείς καινούριο πρόγραμμα είναι σπάνιο. Βελτιώνοντας τα ήδη υπάρχοντα είναι το περισσότερο μέρος της δουλειάς. Συνεπώς, αν είναι να διδάξετε αυτούς τους ανθρώπους που έχουν το κατάλληλο ταλέντο για την δουλειά του προγραμματιστή και να τους κάνετε καλούς προγραμματιστές, πρέπει να τους δώσετε την ευκαιρία να κάνουν πρακτική εξάσκηση. Το ελεύθερο λογισμικό σας την δίνει, το ιδιωτικό λογισμικό όχι. Εγώ είχα την δικιά μου ευκαιρία το 1970 που ήταν πραγματικά μοναδική. Αλλά σήμερα οποιοδήποτε σχολείο μπορεί να προσφέρει αυτή την ευκαιρία στους μαθητές τους, αν και μόνο αν είναι Ελεύθερο.


Αλλά υπάρχει ακόμα ένας πιο βαθύς λόγος, που έχει να κάνει με την ηθική αξία της μόρφωσης. Την «εθνικότητα» της μόρφωσης. Το σχολείο δεν πρέπει να διδάσκει μόνο ιστορία και ικανότητες, αλλά πάνω από όλα να περνάει σημαντικά μηνύματα . Το πνεύμα της καλής θέλησης. Την συνήθεια να βοηθάμε άλλους ανθρώπους. Για αυτό κάθε τάξη πρέπει να έχει αυτόν τον κανόνα: «Μαθητές, αν φέρετε μαζί σας προγράμματα στο σχολείο, παρακαλούμε να μην τα κρατήσετε αποκλειστικά για τους εαυτούς σας, αλλά αντιγράψτε τα και μοιράστε τα στην υπόλοιπη τάξη, συμπεριλαμβάνοντας τον πηγαίο κώδικα σε περίπτωση που κάποιος θελήσει να μάθει περισσότερα».


Επειδή το σχολείο είναι ένα μέρος που μοιραζόμαστε την γνώση μας। Κάθε τάξη, κάθε σχολείο, πρέπει να έχει αυτόν τον κανόνα. Και το σχολείο σαν υπόδειγμα πρέπει να ακολουθήσει τον δικό του κανόνα. Πρέπει να παρέχει μόνο Ελεύθερο Λογισμικό στους μαθητές μαζί με τον πηγαίο κώδικα. Αν επικοινωνείτε με κάποιον τρόπο με κάποιο σχολείο, τότε είναι δική σας να ξεκινήσετε μία καμπάνια για να το φέρετε στην πλευρά του Ελεύθερου Λογισμικού και να αποτρέψετε οποιαδήποτε χρήση ιδιωτικού λογισμικού.

Αυτά τα πολύ ενδιαφέροντα είπε ο Richard Stalman στην ομιλία του, η οποία μαγνητοσκοπήθηκε και μπορείτε να την δείτε ή να την κατεβάσετε ολόκληρη από εδώ.
 _____________________
Πηγές: Περιοδικό Linux Inside, Ένωση Ελλήνων Χρηστών και Φίλων ΕΛ/ΛΑΚ



 

2 σχόλια:

Woof είπε...

Να σημειώσω για το τέλος, ότι υπάρχουν αρκετές διανομές Gnu/Linux φτιαγμένες για τη σχολική τάξη.
Μια διανομή που γνώρισα πρόσφατα, είναι η Σχολίνουξ, η οποία περιέχει όλα τα βιβλία των τάξεων του δημοτικού ή γυμνασίου, αναλόγως με την έκδοση που θα διαλέξετε και επίσης έχει αρκετές ενδιαφέρουσες εφαρμογές για παιδιά. Φυσικά δεν είναι κάτι περισσότερο, από μια "πειραγμένη" για περισσότερη φιλικότητα, έκδοση Ubuntu.
Όποιος θέλει να μάθει περισσότερα, μπορεί να βρει πληροφορίες στο www.sxolinux.gr

Παύλος Σ. είπε...

Whenever you download open source, you commit communism! Ουστ αναρχοκουμμούνια που προωθείτε και ελεύθερο λογισμικό!

Δημοσίευση σχολίου